Archiwalne wystawy
Parku Etnograficznego

2024

• GALERIA JEDNEJ TKANINY

Co miesiąc prezentowana była jedna tkanina symbolizująca inny, odrębny etap życia i twórczości Barbary Hulanickiej. Wystawę uzupełniła opowieść czytana przez lektora, wyjaśniająca ornamentykę wystawionych w „Galerii jednej tkaniny” dzieł oraz koleje losów naszej bohaterki.

Barbara Hulanicka (1924 – 2012), artysta, plastyk, projektantka tkanin, specjalizowała się w tkaninach dwuosnowowych, ale również w malarskich pejzażach na gobelinach. Animowała życie artystyczne i kulturalne, upowszechniała dziedzictwo narodowe Polski. Przez większość swojego życia tworzyła na Warmii i Mazurach. W 1954 ukończyła studia w Akademii Sztuk Pięknych u profesor Eleonory Plutyńskiej. Niedługo później otrzymała propozycję objęcia nadzorem artystycznym Spółdzielni CPLiA „Tkanina” w Mikołajkach.

Już podczas pracy w Mikołajkach Artystka otrzymywała pierwsze nagrody. Kolejnym miejscem pracy twórczej stał się Zamek w Reszlu, następnie Muzeum im. Mikołaja Kopernika we Fromborku. W 1981 roku w Barczewie, w synagodze, Barbara, wraz z mężem założyli Centrum Tkactwa Warmii i Mazur. Każde z tych miejsc pracy stanowiło odrębny etap w twórczości plastyczki, pojawiały się nowe motywy i narracje na tkaninach. Hulanicka czerpała pomysły z tradycyjnej tkaniny mazurskiej, z przyrody, ale również z architektury otaczających ją miejscowości.

Dorobek Barbary Hulanickiej obejmuje różnorodne techniki tkackie. Ogromny zapał i wciąż nowe, świeże pomysły, energia sprawiały, że skupiała ludzi wokół siebie, zarażała pasją, inicjowała życie artystyczne w miejscach w których pracowała i mieszkała.

Aleksander Błachowski, etnograf, tak pisał o artystce: „Osobowość autentycznego artysty cechuje między innymi trochę przekory. Ta przekora każe czasem iść pod prąd sztuki awangardowej, czasem obok niej, a czasem ponad nią. Są artyści, którzy krążą wokół stolicy jak ćmy przy lampie, których główną troską jest utrzymanie się w gronie twórców uważanych za oryginalnych, wskutek czego są nazbyt często jedynie echem mody. Są też artyści (niestety mniej liczni), którzy chronią siebie przed modą i przelotnym awangardyzmem. Skutecznie to robią z dala od warszawskich salonów wystawowych, łącząc ambicje artystyczne z codzienną służbą społeczną dla kultury małych miast i wsi. Do tych ostatnich należy Barbara Hulanicka.”

Hulanicka z trudnej techniki tkackiej jaką jest tkanina podwójna uczyniła swoją markę. Technika dwuosnowowa, narzuca do pewnego stopnia styl tworzenia. Nici krzyżujące się pod kątem prostym sprawiają, że powstaje wzór zgeometryzowany. Nie ma tu możliwości „malowania” tkaniną jak np. w przypadku gobelinów. Twórca musi podporządkować swoją fantazję specyficznej, trudnej sztuce tkania. Te wymogi, trudności i charakterystykę wykorzystała artystka tworząc z nich nową jakość.

Tkaniny Barbary Hulanickiej znalazły swoich właścicieli na całym świecie. Jej dzieła zakupiono jako dary dla Josipa Broz Tito i Nikity Chruszczowa, kardynała Karola Wojtyły, prymasa Stefana Wyszyńskiego, papieża Pawła VI, papieża Jana Pawła II i Richarda Nixona, francuskiego biskupa Jeana Orchampt d’ Angersa. Hulaniccy objechali z wystawami wiele krajów m.in. Watykan, Rzym, Francję, Belgię, Niemcy, USA, Włochy, Węgry i największe galerie polskie.

W ramach „Galerii jednej tkaniny” cyklicznie prezentowane są tkaniny symbolizujące inny, odrębny etap życia i twórczości Barbary Hulanickiej. Wystawę uzupełnia opowieść czytana przez lektora, wyjaśniająca ornamentykę wystawionych w „Galerii jednej tkaniny” dzieł oraz koleje losy naszej bohaterki. Na poniższej stronie internetowej będziemy dodawać systematycznie treści po zaprezentowaniu w przestrzeni Biura Obsługi Turystów danej tkaniny wraz z filmem.

1. Tradycje mazurskie

Tkanina tradycyjna prezentowana na wystawie

2. Kasztelanka z Reszla

Tkanina Olsztynek prezentowana na wystawie

3. Cykl architektoniczny

Tkanina prezentowana na wystawie

4. Religie świata

Tkanina prezentowana na wystawie

5. Dywany Andrzeja

Tkanina prezentowana na wystawie

Wystawa udostępniona do zwiedzania: 23.06.2024 – 31.10.2024

Nad wystawą pracowali:

• Kurator wystawy – Gabriela Semenowicz
• Opracowanie graficzne, montaż filmów – Iga Waluk
• Lektor – Jakub Snochowski

2023

• Wycinanka Kurpiowska na tkaninie

Wystawę pt. „Wycinanka Kurpiowska na tkaninie” autorstwa Anny Bałdygi oglądać można było od 1 maja do 31 lipca w Chałupie ze wsi Burdajny.

Wystawa obejmowała 16 tkanin dwuosnowowych, na które naniesiono wzory tradycyjnych wycinanek kurpiowskich.

Anna Bałdyga to polska tkaczka, śpiewaczka, rękodzielniczka, a także laureatka Nagrody im. Oskara Kolberga. Jest rodowitą kurpianką, która od około 40 lat mieszka w Mazuchówce, małej wsi na Mazurach. Tka na tradycyjnych krosnach. Uczy tkactwa w różnych szkołach rzemiosła, organizuje warsztaty. Prowadzi swoją pracownię plastyki obrzędowej.

Grafika promująca wystawę

Tkaniny na wystawie

Anna Bałdyga – autorka wystawy

2022

• „Galeria Mazurskiego Portretu. Moi i Twoi Sąsiedzi”

Autorem wystawy jest Waldemar Mierzwa.

Społeczny projekt „Galeria Mazurskiego Portretu XXI wieku” realizowany był w latach 2018-2020 przez Oficynę Wydawniczą „Retman” we współpracy z Diecezją Mazurską Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego oraz Wojewódzką Biblioteką Publiczną w Olsztynie. Galeria nie powstałaby oczywiście bez dobrej woli wielu ludzi, a przede wszystkim Mazurów, którzy odpowiadając na apel Waldemara Mierzwy, właściciela Oficyny „Retman” i pomysłodawcy akcji, przysłali swoje zdjęcia.

Celem projektu było ukazanie codzienności społeczności Mazurów. W Polsce żyje ich ok. sześciu tysięcy, w większości są oni wyznania ewangelickiego. Zgodnie z założeniami, zdjęcia nadsyłali głównie bliscy fotografowanych. Część portretów wykonał Mieczysław Wieliczko, znaczną ich liczbę zawdzięczamy Anicie Borkowskiej, Edycie Dobrowolskiej, Hubertowi Jasionowskiemu, ks. Arturowi Poganiaczowi i ks. Rolandowi Zagórze.

„Galerię” utworzyły 142 zdjęcia, przedstawiające 213 osób (w tym 207 Mazurów), różniących się wiekiem, wyksztalceniem, zawodem, pozycją społeczną, a także miejscem zamieszkania. Obok rolników, robotników rolnych i leśnych, rybaków czy kierowców, znajdziemy tu portrety profesorów, posłów, radnych, nauczycieli, urzędników czy przedsiębiorców. To społeczny i kulturowy obraz grupy uchwyconej w tym samym czasie.

Autor wystawy – Waldemar Mierzwa.

Fragment wystawy „Galeria Mazurskiego Portretu. Moi i Twoi Sąsiedzi”

2021

• Wystawy świąteczne

Trzy wystawy nawiązują do regionalnych tradycji adwentowo-bożonarodzeniowych i noworocznych z dawnego Powiśla, Mazur i Warmii z końca XIX wieku. W chałupie mazurskiej oddano klimat okresu oczekiwania na narodziny Jezusa z tradycyjnym wieńcem adwentowym i „kątem dla wędrujących dusz”. W powiślańskiej zagrodzie zobaczyć można stół z tradycyjnym nakryciem i świątecznymi potrawami – gęsiną, wędzonkami i wypiekami bożonarodzeniowe. Świątecznej atmosfery sprzed ponad stu lat dopełnia choinka i postać przynoszącego dzieciom prezenty Pikolusa.

Wystawa tradycji warmińskiej odwołuje się do ostatniego dnia grudnia, który nazywano wówczas zilijo i wiązano z nim wiele zwyczajów i wierzeń. W końcu XIX wieku przejście starego roku w Nowy Rok na warmińskiej wsi obchodzono bardzo uroczyście. W nawiązaniu do tamtych lat zaaranżowano tutaj m.in. stół noworoczny z tradycyjną breją i nowolatkowym ciastem. W rogu izby, jak dawniej stoi symboliczny snopek zboża, są tutaj rogale, czyli świąteczni przebierańcy z szemlem – „warmińskikm lajkonikiem”, który rozdawał dzieciom prezenty.

Wystawa świąteczna

• Spójrz mi w oczy

Plakat wystawy „Spójrz mi w oczy”

Wystawa „Spójrz mi w oczy” w oryginalny sposób prezentowała twórczość prymitywisty ludowego Józefa Kuleszy, starając się skupić uwagę widza na oczach ludzi-rzeźb ustawionych w piramidalny monument. W prezentowanej instalacji, jej autor – Marek Wołodźko – realia twórczości Kuleszy przedstawia symbolicznie, wchodząc jednocześnie w grę z widzem, odwracając rolę obserwator-obserwowany, w której widz-obserwator sam jest przedmiotem obserwacji oczu ludzi-rzeźb Kuleszy. Chce w ten sposób pokazać widzowi jego własny kontekst kulturowy, w którym zmysł wzroku zdominował pozostałe zmysły – powonienia, dotyku, smaku – i został oddzielony od cielesności ciała, nadając znaczenie tylko obrazowi ciała. Poddani nadzorowi wzroku kształtujemy swój wygląd, przez który wyrażamy status społeczny, krąg towarzyski, bycie trendy, funkcję w hierarchii społecznej. Wystawę można było oglądać w Muzealnym Centrum Obsługi Turystów.

Fotorelacja z otwarcia wystawy

• Świat Bąków

Plakat wystawy „Świat Bąków”

Wystawa „Świat bąków” prezentowała część zbiorów Obwoźnego Muzeum Bąków – rodzinnej kolekcji tworzonej od 2017 r. przez Jerzego Łapo z Węgorzewa. Obejmowała ona różnego typu zabawki wirujące, gry, pocztówki, znaczki pocztowe etc. Kolekcja liczy obecnie około 600 okazów, pochodzących z całego świata, datowanych od XIX w. do początków XXI w.

Wystawę można było oglądać w Chałupie ze wsi Burdajny.

2020

• Plakat w skansenie Polskim

Plakat “Plakat w skansenie Polskim”

Wystawa przedstawiała historyczne plakaty towarzyszące prezentowanym w muzeach wystawom, wernisażom, otwarciom muzeów czy imprezom plenerowym. Był to zbiór prac artystów-grafików pracujących lub współpracujących z muzeami na wolnym powietrzu. Często były to bardzo znane nazwiska doceniane na całym świecie, a obok nich pojawiły się równie zdolni artyści tworzący dla pojedynczych jednostek muzealnych.

2018

• Historia Niepodległej w sztuce ludowej

Plakat “Historia niepodległej w sztuce ludowej”

23 października 2018 r. w  skansenie otwarta została wystawa pt. „Historia Niepodległej w sztuce ludowej”.

Oprócz zbiorów własnych Muzeum w Olsztynku prezentowane były obiekty z innych placówek muzealnych: Muzeum Zachodniokaszubskiego w Bytowie, Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie, Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu oraz Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Głównym założeniem wystawy było ukazanie wydarzeń i postaci z historii Polski w zabytkach sztuki ludowej, sztuki nieprofesjonalnej oraz plastyki ludowej. Obiekty prezentowane na wystawie odnosiły się do ważnych wydarzeń historycznych lub postaci, które wpłynęły na losy kraju. Zaprezentowano dzieła zawierające przekaz polityczny i patriotyczny. Wszystkie eksponaty pochodziły z II połowy XX wieku, prezentowały różne dziedziny ludowej sztuki i plastyki: malarstwo, rzeźbę i haft. Wśród prezentowanych prac znalazły się dzieła takich twórców jak: Aleksander Słomiński, Józef Kulesza, Jan Kowalski, Jan Markowski, Tymoteusz Muśko, Józef Chełmowski, Wacław Skirzyński.

2012

• Świat dziecka. Stare i nowe zabawki ludowe
• Ginące w krajobrazie
• Sprzęt rolniczy retro, Park Etnograficzny

2011

• Ginące w krajobrazie, Park Etnograficzny (prezentowana do 2013 r.)
• Historia Ostpreussisches Heimatmuseum w Królewcu w latach 1909 – 1945, dzisiejszego Muzeum Budownictwa Ludowego – Parku
• Etnograficznego w Olsztynku, Park Etnograficzny ( prezentowana do 2013 r.)
• Sprzęt rolniczy retro, Park Etnograficzny
• Jarmarkowe klimaty, Park Etnograficzny

2010

• Nasze dziedzictwo – aleje przydrożne Warmii i Mazur, Park Etnograficzny
• Świat dziecka. Stare i nowe zabawki ludowe, Park Etnograficzny (prezentowana do 2013 r.)
• Poplenerowa wystawa prac studentów Architektury i Krajobrazu UWM w Olsztynie, Park Etnograficzny
• Zapomniane skarby Kultury. Stroje ludowe Polski i Ukrainy w rysunkach Jerzego Głogowskiego i Kajetana Wawrzyńca Kielisińskiego, Park Etnograficzny,
• Gorzelnie w historii i kulturze Mazur Zachodnich, Park Etnograficzny
• Chałupy podcieniowe – zanikające piękno, Park Etnograficzny
• Zioła nie tylko lecznicze, Park Etnograficzny
• Stoły wigilijne, Dom Gazety Olsztyńskiej w Olsztynie

2009

• Kuśnierstwo w tradycyjnej kulturze ludowej Podlasia, Park Etnograficzny
• Architektura stara i nowa, Park Etnograficzny
• Pamiątka z regionu Warmii i Mazur, Park Etnograficzny
• Młyn y Warmii i Mazur – wczoraj i dziś, Park Etnograficzny (prezentowana do 2010 r.)
• Bartnictwo i pszczelarstwo, Park Etnograficzny
• Tajemnice Góry Czarownic, Park Etnograficzny
• Mongolskie krajobrazy, Park Etnograficzny
• Stoły wigilijne, Galeria „Rynek” w Olsztynie

2008

• Bartnictwo i pszczelarstwo, Park Etnograficzny
• Tkaniny Barbary Hulanickiej, Park Etnograficzny (prezentowana do 2010 r.)
• Śladami Don Kichota, czyli wiatraki w krajobrazie Warmii i Mazur, Park Etnograficzny (prezentowana do 2010 r.)
• Urokliwy świat przeszłości, Park Etnograficzny (prezentowana do 2009 r.)
• Widok na Warmię, Miejski Ośrodek Kultury w Olsztynie
• Dłutem i pędzlem wyczarowany świat Stanisława Kowalczyka, Dom Kultury w Górowie Iławeckim, Szkoła Podstawowa w Kamińsku

2007

• Gabinet dentystyczny z lat 50. XX w., Park Etnograficzny

2006

•  Dłutem i pędzlem wyczarowany świat Stanisława Kowalczyka, Muzuem Kultury Ludowej w Węgorzewie

2005

• Tradycyjne narzędzia rolnicze, Park Etnograficzny (prezentowana do 2008 r.)

2004

• 80 lat Lasów Państwowych w Polsce, Park Etnograficzny

2003

• Tradycyjne maszyny i sprzęt rolniczy, Park Etnograficzny
• Od ziarenka do bochenka,  Park Etnograficzny

2002

• Z Zakerzonii, Park Etnograficzny (prezentowana od 2009 r., od 2006 r. pod zmienionym tytułem Z Łemkowszyzny, Nadsania)
• Ocalone…- nabytki MBL-PE w Olsztynku w latach 1990-1999, Park Etnograficzny (prezentowana od 2007 r.)

2001

• Pamiątka z Warmii i Mazur – wystawa prac pokonkursowych, Park Etnograficzny