Świat bąków
Wystawa „Świat bąków” prezentuje część zbiorów Obwoźnego Muzeum Bąków – rodzinnej kolekcji tworzonej od 2017 r. przez Jerzego Łapo z Węgorzewa. Obejmuje ona różnego typu zabawki wirujące, gry, pocztówki, znaczki pocztowe etc. Kolekcja liczy obecnie około 600 okazów, pochodzących z całego świata, datowanych od XIX w. do początków XXI w.
Wystawę można oglądać w Chałupie ze wsi Burdajny.
KLASYKA I NOSTALGIA
Bączki należą do zabawek, których historia sięga starożytności. Najstarsze z nich wprawiane były w ruch palcami albo sznurkiem. Ich prostota i uniwersalizm sprawiają, że nadal przynoszą radość w wielu zakątkach świata. Żeby niektóre z nich wprawić w ruch, potrzeba wiedzy i treningu. Tradycyjne bączki są jeszcze współcześnie w wielu regionach zabawkami najuboższych. Niektóre z nich, „ubrane” w stroje ludowe stanowią także oryginalne pamiątki. Dla wielu wspomnienia dzieciństwa wiążą się z blaszanymi, buczącymi bąkami uruchamianymi za pomocą mechanizmów śrubowych. To tylko jedne z zabawek, które od końca XIX w. były owocami technicznej wynalazczości i rozwoju przemysłu. Łza się w oku kręci, prawda?
NOWOCZESNOŚĆ
Każda epoka rządzi się swoimi prawami, estetyką czy poziomem techniki. Współcześnie na wielu zabawkach można odnaleźć informacje: Made in China. Z Azji, poza kopiami czy replikami, pochodzą także bączki produkowane dla renomowanych odbiorców w Europie i USA. W wielu przypadkach nowoczesne zabawki mają swoje tradycyjne pierwowzory. Niektóre nawiązują do sag i mitologii, jednocześnie stanowiąc elementy literatury, kinematografii czy popkultury. Bączek stał się m.in. symbolem 27. Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Wirujące zabawki bywają reklamówkami lub obiektami kolekcjonerskimi. Kiedyś można je było znaleźć w paczkach z czipsami, obecnie kryją się w jajkach z niespodziankami albo czekają na najmłodszych w lokalach światowych sieci gastronomicznych. Każdy rok to nowe serie, wzory… Wybralibyście Pokemony, Beyblade czy Spinjitzu?
WSZYSTKO GRA
Bączki doskonale nadają się do różnego typu gier, a nawet hazardu. Mogą wskazywać, niczym kostki do gry, określone wartości albo decydować o ruchach kolejnych graczy. Mogą wpadać do punktowanych otworów. Wirując mogą wtrącać kulki do dołków i łuz. Mogą przewracać kręgle. Mogą walczyć ze sobą na arenach. W której grze bylibyście najlepsi?
Spójrz mi w oczy
Wystawa „Spójrz mi w oczy” w oryginalny sposób prezentuje twórczość prymitywisty ludowego Józefa Kuleszy, starając się skupić uwagę widza na oczach ludzi-rzeźb ustawionych w piramidalny monument.
W prezentowanej instalacji, jej autor – Marek Wołodźko – realia twórczości Kuleszy przedstawia symbolicznie, wchodząc jednocześnie w grę z widzem, odwracając rolę obserwator-obserwowany, w której widz-obserwator sam jest przedmiotem obserwacji oczu ludzi-rzeźb Kuleszy. Chce w ten sposób pokazać widzowi jego własny kontekst kulturowy, w którym zmysł wzroku zdominował pozostałe zmysły – powonienia, dotyku, smaku – i został oddzielony od cielesności ciała, nadając znaczenie tylko obrazowi ciała. Poddani nadzorowi wzroku kształtujemy swój wygląd, przez który wyrażamy status społeczny, krąg towarzyski, bycie trendy, funkcję w hierarchii społecznej.
Wystawę można oglądać w Muzealnym Centrum Obsługi Turystów.
